Manastir Tumane

Manastir Tuman nalazi se na 35 km udaljenosti od Srebrnog jezera, u podnožju golubačkih planina, okružen šumom, na levoj obali Tumanske reke.

Ambijentalna lepota sa jedne i duhovni mir sa druge strane, te prisustvo svetinja, manastir Tuman čini vrednim kako u duhovnom tako i u kulturno-istorijskom smislu. Kao retko koja svetinja, ovaj braničevski manastir ostavlja divan utisak svakome ko se u njemu nađe, pleneći svojom lepotom i okruženjem u kome se nalazi.

MANASTIR KROZ VEKOVE

Kako je izledala crkva i kompleks manastira Tuman pri svome nastanku nije moguće utvrditi. Zna se da je kroz čitav srednji vek i tursko pomstvo manastir nosio breme stradanja sa svojim narodom, bivao pljačkan, rušen i paljen, ali je kao i narod uvek obnavljan jer je njegov duhovni značaj u tom razdoblju bio nesagledivo veliki.

Manastir se u turskim popisima prvi put pominje 1572-1573. godine, a potom u vreme sultana Murata III (XVI vek). U Tumanu su se pred Prvu veliku seobu Srba (1690. godina) u želji da podunavske Srbe podignu na ustanak protiv Turaka, sastali patrijarh Arsenije III Čarnojević i grof Đorđe Branković.

Egzarh Maksim (Ratković), izaslanik Mitropolita beogradskog, posetio je u prvoj polovini XVIII veka braničevske manastire, po nalogu svojih crkvenih vlasti. U ovom izveštaju dotakao se i manastira Tuman, za čiju crkvu je naveo da je bila pokrivena crepom, što je za ondašnje uslove bila retkost. Crkva koji je video Egzarh Maksim jeste prvobitna manastirska crkva i ona je postojala sve do posle Kočine krajne kada su je iz osvete Turci spalili. Čim su se ukazale mogućnosti narod je spaljeni manastir obnovio velikim zalaganjem oberkneza Pavla Bogdanovića u doba kneza Miloša, kada su obnovljeni I okolni manastiri Nimnik, Rukumija I Zaova.

Crkva iz Miloševog vremena postojala je u manastiru sve do 1910. godine, kada je minirana i zbog velikih naprsnuća po naredbi vlasti do temelja srušene. Tokom naredni 14 godina manastir Tuman bio je bez crkve jer su obnovu porušene sprečavale mnoge okolnosti. Sadašnja crkva podignuta je i osvećena 1924.godine.

IME I NASTANAK MANASTIRA

Ako se oslonimo na narodno sećanje koje je do dana današnjeg živo u široj okolini manastira, Tuman je nastao kao zadužbina kosobskog junaka Miloša Obilića, za koga se smatra da je živeo I vladao delom današnjeg Braničeva. Pred Kosovski boj manastir još nije bio dovršen pa je Sveti knez Lazar pozvao svog vlastelina da prekine zidanje svetinje rečima “Tu mani” od čega je izvedeno ime manastira.

Nešto šire od ovog nam govori predanje da je Miloš Obilić lovio po gustim šumama u okolini manastira, te da je u lovu nehotice ranio pustinjaka Svetog Zosima. Noseći podvižnika ka svom dvoru radi pokušaja da mu spase život i izvadi ranu, na mestu gde je sad manastir svetac je molio da ga spuste i uzviknuo Milošu: „Tu mani i pusti me da umrem“, što je kao i u prethodnoj varijanti predanja poslužilo kao osnova za ime manastira.

U blizini Manastira Tumane možete posetiti Golubačku tvrđavu, a u neposrednoj blizini nalazi se još jedan manastir Nimnik.